Mal Beyanında Bulunmamak Suç Mudur?

İcraPro’nun web ortamına, İcraProweb’e aktarılması çalışmalarımız sırasında mal beyanında bulunmamanın, hala cezai müeyyideye tabi olup olmadığını sorguladık.

İcra takibinde mal beyanının içeriğinin ne olması gerektiği, İİK. md. 74’te düzenlenmiştir. Bu hükme göre, borçlunun gerek kendisinde ve gerek üçüncü şahıslar elinde bulunan malları alacakları ve haklarından borcuna yetecek miktarını; çeşit, nitelik ve miktarlarıyla ve bütün kazanç ve gelirlerini, yaşayış tarzına göre geçim araç ve imkanlarını, borcunu ne suretle ödeyebileceği bilgisi ile birlikte icra dairesine bildirmesi gerekmektedir.

Bu bildirim, yazılı veya sözlü olabilir.

Mal beyanında bulunmayan borçlu, alacaklının talebi üzerine beyanda bulununcaya kadar icra mahkemesi hakimi tarafından bir defaya mahsus olmak üzere hapisle tazyik olunur. Ancak bu hapis üç ayı geçemez.(İİK.md.76)

Süresi içinde mal beyanında bulunmamanın bir yaptırımı da, Anayasa Mahkemesi’nin iptali kararından önce İİK.md. 337/1 maddesinde düzenlenen disiplin hapsi idi.

Anayasa Mahkemesi’nin,  28.2.2008 T. 71/69 sayılı kararına göre; “… Hukuk devleti ve ceza hukuku ilkeleri gereği, kişi aynı eylem nedeniyle birden fazla yargılanamaz ve cezalandırılamaz. İtiraz konusu kural uyarınca, müddeti içinde mazereti olmaksızın icra dairesine gelmeyen veya yazılı olarak mal beyanında bulunmayan kimse -İİK. 337/I uyarınca- disiplin hapsi cezası ile cezalandırılmasının yanısıra, İİK.’nun 76. maddesine göre de mal beyanında bulunmama eylemi nedeniyle, tazyik hapsi cezası ile cezalandırılabilecektir. Böyle bir olasılığın varlığı İİK.nın 337. maddesinde öngörülen disiplin hapsi cezasını, Anayasanın hukuk devleti ilkesinin düzenlendiği 2. maddesine aykırı hale getirmektedir…”. 

Alıntılanan gerekçeyle, 337. maddenin 1. fıkrasının Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olduğu kararı verildiği için mal beyanında bulunmama eyleminin tek yaptırımı, şu an için İİK.md.76’da öngörülen hapisle tazyik cezasıdır.